ઓલ ઈન્ડિયા એડિબલ ઓઈલ ટ્રેડર્સ ફેડરેશનના રાષ્ટ્રીય પ્રમુખ અને કોન્ફેડરેશન ઓફ ઓલ ઈન્ડિયા ટ્રેડર્સ (CAIT) ના રાષ્ટ્રીય સચિવ શંકર ઠક્કરે જણાવ્યું હતું કે ફૂડ સેફ્ટી નિયમનકાર FSSAI હવે ફૂડ પેકેજિંગમાં છુપાયેલા બે ખતરનાક રસાયણો, PFAS અને BPA સામે કડક કાર્યવાહી કરી રહ્યું છે. ચિપ્સના પેકેટ, પાણીની બોટલ અથવા જ્યુસના કાર્ટન જેવી ઘણી રોજિંદા વસ્તુઓમાં ઝેરી પદાર્થો હોય છે જે ગ્રાહકના સ્વાસ્થ્ય માટે ગંભીર ખતરો બની શકે છે. તેથી, FSSAI હવે બે ખતરનાક રસાયણો, PFAS અને BPA સામે કડક કાર્યવાહી કરી રહ્યું છે. ફૂડ પેકેજિંગમાં વપરાતા આ ‘ફોરએવર કેમિકલ્સ’ શરીરમાં લાંબા સમય સુધી રહે છે અને કેન્સર અને હોર્મોનલ અસંતુલન જેવા ગંભીર રોગોનું કારણ બની શકે છે.
ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (FSSAI) એ સંકેત આપ્યો છે કે તે ફૂડ પેકેજિંગમાં વપરાતા બે ઝેરી રસાયણો પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ લાદવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે: PFAS (પોલી- અને પરફ્લુરોઆલ્કિલ પદાર્થો) અને BPA (બિસ્ફેનોલ A).
PFAS ને વિશ્વભરમાં “ફોરએવર કેમિકલ્સ” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે કારણ કે તે લાંબા સમય સુધી શરીર અને પર્યાવરણમાં રહે છે. વૈજ્ઞાનિક સંશોધન દર્શાવે છે કે PFAS શરીરમાં ઝેરી પદાર્થો એકઠા કરી શકે છે, જેનાથી કેન્સર, હોર્મોનલ અસંતુલન, રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં ખામી અને યકૃત રોગનું જોખમ વધે છે.
BPA સામાન્ય રીતે પ્લાસ્ટિકની બોટલો, કન્ટેનર અને કેનમાં જોવા મળે છે. આ રસાયણ હોર્મોનલ સિસ્ટમને નુકસાન પહોંચાડે છે અને વૃદ્ધિ અને પ્રજનનક્ષમતાને અસર કરી શકે છે, ખાસ કરીને બાળકોમાં. લાંબા ગાળાના વપરાશથી અંતઃસ્ત્રાવી વિક્ષેપ જેવી ગંભીર પરિસ્થિતિઓ થઈ શકે છે.
વિદેશમાં પહેલાથી જ પ્રતિબંધિત: યુરોપિયન યુનિયન અને ઘણા યુએસ રાજ્યોએ પહેલાથી જ આ રસાયણો પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આ દેશોમાં PFAS-મુક્ત અને BPA-મુક્ત પેકેજિંગ ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યું છે. હવે, ભારત પણ આંતરરાષ્ટ્રીય ખાદ્ય સુરક્ષા ધોરણો અપનાવવા માટે આ દિશામાં આગળ વધી રહ્યું છે.
FSSAI એ ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ (પેકેજિંગ) રેગ્યુલેશન્સ, 2018 માં સુધારાનો ડ્રાફ્ટ બહાર પાડ્યો છે. આ દરખાસ્ત હેઠળ, બધા પેકેજિંગ ઉત્પાદકોને PFAS- અને BPA-મુક્ત વિકલ્પો અપનાવવાની જરૂર રહેશે. આમાં બાયો-આધારિત, રિસાયકલ કરી શકાય તેવા અને કમ્પોસ્ટેબલ પેકેજિંગનો સમાવેશ થાય છે.
નિયમનકારે 60 દિવસની અંદર જનતા, ઉદ્યોગ અને હિસ્સેદારો પાસેથી સૂચનો અને વાંધા માંગ્યા છે. આ પછી, આ નિયમ આગામી થોડા મહિનામાં અમલમાં આવશે.
