એક એવા યુગમાં જ્યાં ઉર્જા સંરક્ષણ અને પર્યાવરણીય જવાબદારી પહેલા કરતા વધુ મહત્વપૂર્ણ બની ગઈ છે, રેલ્વે તેના નેટવર્કમાં ટકાઉપણાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નોંધપાત્ર પગલાં લઈ રહી છે. પશ્ચિમ રેલ્વેના મુંબઈ સેન્ટ્રલ ડિવિઝનના વિદ્યુત વિભાગે વીજળીનો વપરાશ ઘટાડવા, કાર્યકારી કાર્યક્ષમતામાં સુધારો કરવા અને પર્યાવરણને અનુકૂળ તકનીકો અપનાવવાના હેતુથી ઊર્જા બચત પહેલ શરૂ કરી છે. આ પ્રયાસો હરિયાળા ભવિષ્યના નિર્માણ માટે મજબૂત પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
પશ્ચિમ રેલ્વેના જનસંપર્ક વિભાગ દ્વારા જારી કરાયેલ એક પ્રેસ રિલીઝ અનુસાર, ટકાઉપણું અને ઉર્જા કાર્યક્ષમતા પ્રત્યેની તેની પ્રતિબદ્ધતાના ભાગ રૂપે, પશ્ચિમ રેલ્વેએ ઘણી અસરકારક ઉર્જા સંરક્ષણ પહેલ શરૂ કરી છે. આ પ્રયાસો પર્યાવરણીય સંરક્ષણ અને કાર્યકારી કાર્યક્ષમતા પ્રત્યે ભારતીય રેલ્વેની પ્રતિબદ્ધતા સાથે સુસંગત છે.
આ પહેલ હેઠળ, મુંબઈ સેન્ટ્રલ ડિવિઝનના સ્ટેશનો અને સેવા ઇમારતો પર આશરે 12,500 ઉર્જા-કાર્યક્ષમ બ્રશલેસ ડાયરેક્ટ કરંટ (BLDC) પંખા સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા છે. BLDC પંખા પરંપરાગત છત પંખા કરતાં આશરે 40% ઓછી વીજળી વાપરે છે, અને શાંત, વધુ ટકાઉ અને વધુ કાર્યક્ષમ પણ છે. વધુમાં, ડિવિઝને સ્ટેશનો, ઓફિસો અને સર્વિસ એરિયામાં 148,700 થી વધુ LED ફિક્સર ઇન્સ્ટોલ કરીને ઉર્જા-કાર્યક્ષમ LED લાઇટિંગ તરફ સંપૂર્ણ સંક્રમણ પ્રાપ્ત કર્યું છે. આ પહેલથી વીજ વપરાશ અને જાળવણી ખર્ચમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે.
મુસાફરોના આરામમાં વધારો કરવા અને ઉર્જા કાર્યક્ષમતા જાળવવા માટે, દાદર, બાંદ્રા ટર્મિનસ, બોરીવલી, ભાયંદર, સુરત, ઉધના, નંદુરબાર અને વાપી સહિતના મુખ્ય સ્ટેશનો પર 10 કુદરતી વોટર કુલર ઇન્સ્ટોલ કરવામાં આવ્યા છે. આ કુલર કોમ્પ્રેસર વિના કાર્ય કરે છે અને તેમની ઠંડક ક્ષમતા 45 લિટર પ્રતિ કલાક છે. તેઓ 150 લિટર પાણીનો સંગ્રહ કરી શકે છે. આ કુલર ન્યૂનતમ ઉર્જાનો ઉપયોગ કરતી વખતે 23°C અને 27°C વચ્ચે તાપમાન જાળવી રાખે છે.
વધુમાં, મુંબઈ સેન્ટ્રલ ડિવિઝનમાં એર-કન્ડીશનિંગ સિસ્ટમને વધુ કાર્યક્ષમ રીતે ઑપ્ટિમાઇઝ કરવા માટે 1,200 થી વધુ ઓક્યુપન્સી સેન્સર ઇન્સ્ટોલ કરવામાં આવ્યા છે. આ સ્માર્ટ સેન્સર માનવ હાજરી શોધી કાઢે છે અને એર-કન્ડીશનિંગને આપમેળે ગોઠવે છે, ખાલી રૂમમાં બિનજરૂરી ઉર્જા વપરાશ ઘટાડે છે.
