*મ્હાડા એક અઠવાડિયામાં એકલ ઇમારતો માટેના પ્રસ્તાવોને મંજૂરી આપશે*

*મ્હાડાની 388 પુનઃનિર્માણ કરાયેલી ઇમારતોનો સમૂહ પુનર્વિકાસ દ્વારા પુનઃવિકાસ કરવામાં આવશે*

*સ્વ/જૂથ પુનર્વિકાસ સત્તામંડળના અધ્યક્ષ એ. પ્રવીણ દારકેકરની અધ્યક્ષતામાં મળેલી બેઠકમાં નિર્ણય*

મુંબઈ – સોમવારે, મહારાષ્ટ્ર હાઉસિંગ સ્વ/જૂથ પુનર્વિકાસ સત્તામંડળના અધ્યક્ષ ધારાસભ્ય પ્રવીણ દારકેકરની અધ્યક્ષતામાં મ્હાડા ખાતે એક બેઠક યોજાઈ હતી. આ બેઠકમાં મુંબઈમાં મ્હાડાની 388 પુનઃનિર્માણ કરાયેલી ઇમારતોના પુનઃવિકાસમાં આવતી મુશ્કેલીઓ તેમજ મુંબઈમાં 13,800 ઉપકર અને જૂની ઝૂંપડપટ્ટીઓ અને ઇમારતોના પુનઃવિકાસ અંગે ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. આ બેઠકમાં આ ઇમારતોના પુનઃવિકાસમાં આવતા અવરોધોની વિગતવાર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી.

મ્હાડાના વાઇસ ચેરમેન સંજીવ જયસ્વાલ, મ્હાડાના ચીફ ઓફિસર મિલિંદ શંભારકર, ઉત્તર મુંબઈના ભૂતપૂર્વ સાંસદ ગોપાલ શેટ્ટી, ધારાસભ્ય પ્રસાદ લાડ, મ્હાડાના ડેપ્યુટી ચીફ એક્ઝિક્યુટિવ ઓફિસર અનિલ વાનખેડે અને સંઘર્ષ સમિતિના વિનીતા રાણેએ હાજરી આપી હતી.

*મ્હાડા દ્વારા નવીનીકૃત ૩૮૮ ઇમારતોનો ક્લસ્ટર રિડેવલપમેન્ટ દ્વારા પુનર્વિકાસ કરવામાં આવશે*

દરેકરે બેઠકમાં માહિતી આપી હતી કે શિવડી અને વડાલા વિધાનસભા વિસ્તારોમાં આશરે ૬૦ થી ૭૦ ઇમારતો આવેલી છે, અને ૬૦ થી ૭૦ ઇમારતો ભાયખલા વિધાનસભા વિસ્તારમાં આવેલી છે. આમાંથી ઘણી મ્હાડા ઇમારતો ક્લસ્ટર રિડેવલપમેન્ટ હેઠળ વિકસાવવામાં આવી શકે છે. આનો અર્થ એ થયો કે ઘણા વિસ્તારોમાં, ફક્ત મ્હાડાની ઇમારતોના ક્લસ્ટર વિકસાવવામાં આવી રહ્યા છે. આ ઇમારતો મ્હાડા રિનોવેશન બોર્ડની છે અને તેમાં કોઈ સેસ-કલેક્ટિંગ ઇમારતોનો સમાવેશ થતો નથી. તેથી, મ્હાડા રિનોવેશન બોર્ડે આ બધી ઇમારતો માટે ક્લસ્ટર રિડેવલપમેન્ટ હાથ ધરવું જોઈએ. આનાથી રહેવાસીઓમાં આંતરિક સંઘર્ષોને કારણે ડેવલપર પસંદ કરવામાં થતી સમય માંગી લે તેવી પ્રક્રિયા દૂર થશે, અને સાચા મુંબઈગરોને પારદર્શક, કાર્યક્ષમ, સલામત અને સમયબદ્ધ પુનર્વિકાસમાં મ્હાડા દ્વારા તેમના ઘરો મળે તેની ખાતરી થશે. તેવી જ રીતે, લોઅર પરેલ, પ્રભાદેવી, દાદર, માહિમ, વડાલા, માનખુર્દ, સાયન, ગિરગાંવ, ભાયખલા, ઉમરાખારી, મદનપુરા, મઝગાંવ, ડોંગરી અને ગ્રાન્ટ રોડ જેવા તમામ ક્ષેત્રોમાં મ્હાડાની ઇમારતોના ક્લસ્ટર છે.

મ્હાડા વતી પરિસ્થિતિ સમજાવતા, મ્હાડાના વાઇસ ચેરમેન સંજીવ જયસ્વાલે જણાવ્યું હતું કે જો મ્હાડા દ્વારા નવીનીકરણ કરાયેલ 388 ઇમારતોના રહેવાસીઓ બાજુની ઇમારતોનો એકસાથે પુનઃવિકાસ કરવા માંગતા હોય, તો તેમણે ડેવલપર પસંદ કરીને મ્હાડાને આવી દરખાસ્ત સબમિટ કરવી જોઈએ. મ્હાડાએ પોતે જ આવા ઇમારતોના જૂથનો પુનઃવિકાસ કરવો જોઈએ. જો બેઠકમાં આવો નિર્ણય લેવામાં આવે છે, તો આવી દરખાસ્ત મ્હાડાને સુપરત કરવી જોઈએ. મ્હાડા આ દરખાસ્તોને મંજૂરી આપશે.

*૧૩,૮૦૦ જૂની અને જર્જરિત ચાલ અને ઇમારતોનો પુનર્વિકાસ*

દક્ષિણ અને દક્ષિણ મધ્ય મુંબઈમાં ૧૩,૮૦૦ જૂની અને જર્જરિત ચાલ અને ઇમારતો ૧૯૭૦ થી ૧૯૯૦ ની વચ્ચે બનાવવામાં આવી હતી. ઘણી ઇમારતો રોડ પહોળો કરવા, રેલ્વે બફર ઝોન, રોડ કાપવા, સાંકડી ગલીઓ અથવા રસ્તાઓથી પ્રભાવિત થઈ છે. કેટલીક ઇમારતો એકલ-કુટુંબના રહેઠાણ છે. ચાલ માલિકો ઘણા વર્ષોથી સંપર્કમાં નથી. તેઓ ભારતમાં રહેતા નથી. મોટાભાગની ઇમારતોમાં, ચાલ માલિકોએ ભાડું વસૂલવા માટે પોતાના પ્રતિનિધિઓ નિયુક્ત કર્યા છે, પરંતુ તેમની પાસે ઇમારતો અંગે કોઈ નિર્ણય લેવાનો અધિકાર નથી. ચાલ માલિકોની નાણાકીય સમસ્યાઓ અથવા વારસાના વિવાદોને કારણે કેટલીક ઇમારતો વર્ષોથી કોર્ટ, કોર્ટ રીસીવર અથવા કોર્ટ લિક્વિડેટરની કસ્ટડીમાં છે. આશરે ૩૫ થી ૪૦ વર્ષ પહેલાં, તત્કાલીન સરકારે પ્રકરણ ૮ (એ) ના નિયમ ૧૦૩ (બી) હેઠળ ભાડુઆતોને ૧૦૦ ગણું ભાડું ચૂકવીને ચાલના માલિક બનવાની મંજૂરી આપતો કાયદો જાહેર કર્યો હતો. જોકે, ચાલ માલિકોએ આનો વિરોધ કર્યો હતો. હાઈકોર્ટના ચાલ માલિકો વિરુદ્ધના નિર્ણય પછી, આ કેસ છેલ્લા ચાલીસ વર્ષથી સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે. 2022 માં, મહાયુતિ સરકારે રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા હસ્તાક્ષર કરાયેલા MHADA કાયદામાં કલમ 79 (A) નામનો નવો કાયદો રજૂ કર્યો, જે આ કબજા હેઠળની ઇમારતોનો પુનઃવિકાસ કરવા માટે હતો. ચાલ માલિકોના વિરોધને કારણે આ કાયદો પણ સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે. મુંબઈમાં ચાલમાં રહેતા 20 થી 30 લાખ મધ્યમ વર્ગના લોકો પુનઃવિકાસથી વંચિત રહ્યા છે. વર્ષોથી, સરકારી નિર્ણયો કાનૂની ચક્રવ્યૂહમાં ફસાયેલા છે. આ મકાનોની સ્થિતિ જર્જરિત મકાનો, નાના ઓરડાઓ અને લીક થતા જાહેર શૌચાલય જેવી છે. વધુમાં, મોટી સંખ્યામાં મુંબઈવાસીઓ મુંબઈ છોડી ગયા છે. તેથી, શું આ અસરગ્રસ્ત ઇમારતોને તેમની આસપાસની ઇમારતોના પુનઃવિકાસમાં સમાવી શકાય છે, અને જો નજીકમાં કોઈ ઇમારતોનો પુનઃવિકાસ કરવાનો હોય, તો શું આ ઇમારતોને તે પ્રોજેક્ટમાં સમાવી શકાય છે, તે અંગે દારકેકરે બેઠકમાં મુદ્દો ઉઠાવ્યા પછી તપાસ કરવામાં આવશે, જયસ્વાલે જણાવ્યું હતું.

બેઠકમાં લેવાયેલા અન્ય નિર્ણયો*

૧) સિંગલ બિલ્ડીંગ માટે ચાર દરખાસ્તો મ્હાડાને સુપરત કરવામાં આવી છે, અને મ્હાડા એક અઠવાડિયામાં આ દરખાસ્તોને મંજૂરી આપશે.

૨) મ્હાડા ૩૩ (૨૪) માટે સંમતિ ફોર્મ પૂરા પાડશે.

૩) મ્હાડા પુનર્વિકાસ યોજના હેઠળ, જો કોઈ એક માલિક બે રૂમ ધરાવે છે, તો એક ઘર મફતમાં આપવામાં આવે છે, અને પુનર્વિકાસમાં ઘર બનાવવાનો ખર્ચ સબસિડી પર આપવામાં આવે છે. મ્હાડા આ પણ મફતમાં આપવાની માંગ પર વિચાર કરશે.

૪) મ્હાડાએ ૩૩ (૨૪) અંગે એક મહત્વપૂર્ણ અને સારો નિર્ણય લીધો છે. જોકે, લોકો હજુ પણ આ યોજનાથી અજાણ છે. મ્હાડા આ યોજનાની માહિતી આપવા અને તેનો પ્રચાર કરવા માટે ઇમારતો પર ફ્લેક્સ લગાવશે.